چرا واگذاری نیروگاه‌ها موفق نبود؟


به گزارش برق نیوز، کاهش تصدی گری دولت، تسهیل جذب سرمایه، کاهش قیمت تمام شده و افزایش بهره وری از جمله اهداف واگذاری نیروگاه‌های برق به بخش خصوصی بود. اما مواردی مانند تغییر مالکیت نیروگاه‌ها داخل دولت و واگذاری نیروگاه‌ها به ارگان‌هایی مانند وزارت دفاع با اهداف خصوصی سازی منافات داشت و سبب شد این فرآیند به نتایج مورد انتظار منتهی نشود.

 واگذاری نیروگاه‌های برق بخشی از فرآیند خصوصی سازی است. خصوصی‌سازی فرآیندی اجرایی، مالی و حقوقی است که دولت‌ها در برخی از کشور‌های جهان برای انجام اصلاحات در اقتصاد و نظام اداری کشور به اجرا در آورده اند و نتیجه آن تغییر در تعادل بین حکومت و بازار، به نفع بازار است.

عموماً مراد از لفظ خصوصی‌سازی، انتقال شرکت‌های تحت حاکمیت یا مالکیت دولتی به بخش خصوصی است که معمولاً از طریق فروش این شرکت‌ها انجام می‌گیرد.

در ایران نیز از نیمه اول دهه ۸۰ به پشتوانه‌ی سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی، خصوصی سازی با اهداف معینی دنبال می‌شود:

حذف انحصار و گسترش رقابت: یکی از اهدافی که در راستای خصوصی سازی مورد پذیرش تمام صاحب نظران می‌باشد افزایش رقابت در فعالیت‌های اقتصادی و کاهش قیمت تمام شده کالا‌ها و خدمات است.

افزایش کارایی: با خصوصی سازی شرکت‌های دولتی، رابطه‌ای منطقی بین مالکان شرکت و مدیران تعریف می‌شود و مدیران اجازه می‌یابند کنترل کاملی بر شرکت‌های اقتصادی اعمال نمایند تا به اهداف تعیین شده و بهره وری بیشتر دست یابند.

گسترش بازار سرمایه و تجهیز منابع: با خصوصی سازی شرکت‌های دولتی و گسترش مالکیت سهام، صاحبان پس انداز‌های اندک نیز می‌توانند در مالکیت صنایع و بنگا‌های تولیدی سهیم شوند و این باعث تجهیز پس انداز‌ها وافزایش مشارکت مردم درفعالیت‌های اقتصادی خواهد شد.

ایجاد درآمد برای دولت و یا رد دین دولت از محل واگذاری ها: کاهش وابستگی بودجه به نفت و تنوع بخشی به منابع درآمدی دولت

اهداف واگذاری نیروگاه‌های برق در ایران

همانطور که در گزارش قبل تشریح شد، واگذاری نیروگاه‌های برق، به عنوان اولین اقدام برای نیل به اهداف خصوصی سازی در صنعت برق شناخته می‌شود. این اهداف به طور مشخص عبارتند بودند از:

کاهش تصدیگری دولت در فعالیت‌های اقتصادی صنعت برق
وسعت بخشیدن به سرمایه گذاری داخلی و خارجی و استفاده از منابع مالی غیردولتی در صنعت برق
شفاف شدن قیمت تمام شده عرضه برق و کاهش هزینه‌های دولت در بخش یارانه برق
افزایش بهره وری و راندمان نیروگاه‌ها
افزایش رقابت در عرضه برق.
اما با وجود گذشت قریب به یک دهه از این اقدام راهبردی، بسیاری از کارشناسان صنعت برق معتقدند این اقدام به نتایج و اهداف از پیش تعیین شده نرسیده است. در ادامه به بررسی علل این مسئله پرداخته میشود.

کاهش تصدیگری دولت در فعالیت‌های اقتصادی صنعت برق

تجربیات تاریخی نشان داده است که اگر دولت‌ها بدون داشتن یک برنامه‌ی منسجم و دقیق، اقدام به مداخله در فعالیت‌های اقتصادی نمایند، عموما منجر به بهره‌برداری پرهزینه و ناکارآمد بازنگاه‌های تحت تصدی دولت می‌شود. از این رو کاهش نقش دولت و مدیریت دولتی در اداره نیروگاه‌ها یکی از اهداف واگذاری نیروگاه‌های برق بشمار می‌رفت.

اما در عمل تغییر مالکیت نیروگاه‌ها در درون دولت و واگذاری نیروگاه‌ها به ارگان‌هایی مانند وزارت دفاع یا نهاد‌های عمومی غیر دولتی که شیوه مدیریت در آن‌ها شباهت زیادی با مدیریت دولتی دارد، با اهداف خصوصی سازی منافات دارد. با نگاهی به جدول ذیل می‌توان دریافت که عملا واگذاری نیروگاه‌ها به کاهش تصدی گری دولت منجر نشده است:
 
 
 
 
وسعت بخشیدن به سرمایه گذاری داخلی و خارجی و استفاده از منابع مالی غیردولتی در صنعت برق

کمبود منابع مالی به منظور سرمایه گذاری در صنعت برق همواره مهم‌ترین عامل محدود کننده توسعه‌ی ظرفیت نیروگاهی و شبکه سراسری برق است. در همین راستا یکی از اهداف واگذاری نیروگاه ها، ایجاد انگیزه در بخش خصوصی در جهت ورود سرمایه‌های این بخش در پروژه‌های صنعت برق بوده است.

اما در عمل تحمیل بار مالی بیشتر به وزارت نیرو به جهت الزام به خرید برق تولیدی نیروگاه‌ها و عدم انتقال بدهی نیروگاه‌ها در زمان واگذاری به خریدار و افزایش مستمر بدهی وزارت نیرو به فروشندگان برق (کاهش قدرت وزارت نیرو برای پرداخت مطالبات بخش خصوصی) و در نتیجه کاهش جذابیت سرمایه گذاری در این حوزه برای بخش خصوصی، مانع از تحقق این هدف شده است.

افزایش بهره وری و راندمان نیروگاه‌ها
افزایش راندمان نیروگاه‌ها یکی از مسائلی بود که انتظار می‌رفت با واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی و اداره بهتر نیروگاه‌ها (مبتنی بر منطق سود و زیان) محقق شود. اما بررسی آمار‌های وزارت نیرو نشان می‌دهد افزایش محسوسی در راندمان نیروگاه‌ها مشاهده نشده است. متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی در سال ۸۴، ۳۶ درصد بوده و در سال ۹۷ این عدد به ۳۸،۵ درصد رسیده است.
علت این موضوع را بایستی در رایگان بودن قیمت سوخت نیروگاه‌ها جستجو کرد. این اشکال ساختاری هرگونه انگیزه برای افزایش راندمان نیروگاه‌ها را به چالش می‌کشد.

از طرف دیگر منفعت همین مقدار اندک از افزایش بازدهی هم تنها به جیب نیروگاه‌داران ریخته شد. چراکه این افزایش راندمان بایستی اثر خود را در کاهش قیمت تمام شده برق نشان دهد، اما در عمل این اتفاق نیفتاده است.
 
 



ارسال نظر


اگر تصویر خوانا نیست اینجا کلیک کنید
همزمان با تأیید انتشار نظر من، به من اطلاع داده شود.
* نظر هایی كه حاوی توهین است، منتشر نمی شود.
* لطفا از نوشتن نظر های خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.


پرشین ابزار دقیق باتجربه چندین سال در زمینه فروش تجهیزات ابزار دقیق با معروف ترین برندها که دارای بالاترین کیفیت ها و مناسب ترین قیمت ها است فعالیت می کند و توانسته سهم خوبی از بازار ابزار تجهیزات اندازه گیری را به خود اختصاص دهد. ابزار دقیق با کمک ابزاری مانند فلومتر، روتامتر، لول ترانسمیتر، فلو سوئیچ، لول سوئیچ، شیربرقی، سنسور فشار، گیج فشار یا مانومتر و ... پارامترهای مختلفی مانند دما، فشار و جریان را اندازه گیری می کند.

در اندازه گیری مقدار یک کمیت با یک استاندارد مشخص مقایسه می شود و نتیجه به دست آمده به صورت عدد نمایش داده می شود. حال در صنعت برای اندازه گیری کمیت های مختلف مانند دما، فشار و جریان با تجهیزات ابزار دقیق اندازه گیری می کنیم. تجهیزات به 4  گروه عمده تقسیم می شوند:

  1. تجهیزاتی که فقط اندازه گیری کرده و روی نمایش گر خود نشان می دهد.
  2. تجهیزاتی که اندازه گیری می کنند و عدد به دست آمده را ثبت می کنند.
  3. ابزارهایی که این کمیت ها را کنترل می کند.
  4. ابزارهایی که هر سه وظیفه کنترل، ثبت و نمایش را انجام می دهد.

معرفی سیستم ها و تجهیزات ابزار دقیق

تجهیزات ابزار دقیق را می توان با کمک یک مثال ساده بیان کرد. فرض کنید در سیستم تنظیم خودکار سوخت موتور، ترانسمیتر فشارو سنسور سرعت وضعیت موتور را مورد بازبینی قرار می دهد. اطلاعات بدست آمده از طریق این سنسورها به وسیله یک پردازنده مانند شیربرقی به سیگنال های الکتریکی تبدیل می شود و نهایت برای کنترل موتور وظایف مربوطه را انجام می دهد.

انواع فرآیند های کنترل

یکی از روش های انتخاب تجهیزات ابزار دقیق تشخیص این است که دقیقاً چه هدفی دارید و باید ماهیت فرآیند مشخص شود. آیا شما قصد دارید فشار، دما، سطح یا جریان را اندازه بگیرید. هرکدام از این کمیت ها ابزار متفاوتی را دارد که در ادامه با انواع آنها آشنا خواهید شد.

ابزار اندازه گیری دما

از این ابزارها در صنعت بسیار استفاده می شود به عنوان مثال در صنعت پزشکی، دارویی، صنعتی و ... برای اندازه گیری میزان سردی و گرمی یک جسم و مشخص کردن میزان دما از این ابزارها استفاده می کند که به دو دسته کلی ترمومتر و ترموکوپل دسته بندی می شود.

ابزار اندازه گیری فشار

ازنظر فیزیکی فشار مقدار نیرویی است که به سطح وارد می شود. حال میزان فشار وارد شده بر جسم، مایع یا سیال بسیار اهمیت دارد به همین دلیل برای اندازه گیری آن از روش و تجهیزات مختلفی استفاده می شود. فشاری که از در لوله و اتصالات در جریان است در صورتی که تحت کنترل و محدوده مشخص باشد مشکلی پیش نمی آید که این نظارت و کنترل را می توان به کمک فشار سنج ها که به آنها گیج فشار یا مانومتر می گویند انجام داد.

ابزار اندازه گیری جریان یا فلو

میزان جریان عبوری از یک سطح در یک زمان مشخص جریان یا دبی گفته می شود که میزان آن بر اساس حجم، لیتر یا جرم قابل محاسبه است. برای محاسبه فلو از ابزارهای مختلفی مانند فلومتر، فلو سوئیچ، روتامتر استفاده می کنند.

ابزار اندازه گیری سطح

سطح یکی از پارامتر هایی است که کنترل آن در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است و در صوت رد شدن از سطح مورد نظر ممکن است پیامدهای جبران ناپذیری داشته باشد. لول ترانسیمتر یکی از ابزار هایی است که خروجی الکتریکی متناسب با سطح را ایجاد میکند و بعد از رسیدن به سطح مورد نظر خروجی مورد نظر را نمایش میدهد. از ترانسمیتر ها در اندازه گیری سطح مخزن های مختلف استفاده میشود.